Morgen
Verhoogde beveiliging
Detecteren, vertragen, neutraliseren
SCK CEN investeerde fors in fysieke beveiliging
Trillingsdetectoren, intelligente camera’s, eenpersoonssassen, toegangscontroles, getraind bewakingspersoneel en een response force. De voorbije vijf jaar verhoogde SCK CEN de fysieke beveiliging aanzienlijk. Het onderzoekscentrum kreeg daarvoor in 2019 een officiële erkenning van het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle. “De nieuwe maatregelen maken SCK CEN een van de meest beveiligde sites van het land”, aldus security manager Benny Carlé.
Vijf jaar geleden keken reizigers van De Lijn nog verbaasd op als hun bus pal langs de onderzoeksreactor BR2 op de Boeretang reed. Eén jaar later werd de Boeretang definitief gesloten voor doorgaand verkeer en mocht De Lijn er niet meer door. Inwoners van Mol en Dessel moesten hun gebruikelijke routes veranderen. De afsluiting van de Boeretang maakte deel uit van een reeks beveiligingsmaatregelen die SCK CEN implementeerde in het kader van de beveiliging van nucleaire sites.
Een eerste beveiligingsgolf kwam op gang na de aanslagen van 9/11, een tweede golf na de terreurdaden in Parijs en Brussel. “De aanslagen van 9/11 waren een eyeopener van formaat”, herinnert Benny Carlé, security manager bij SCK CEN, zich. “Het was pas toen de terreurdreiging accuut werd, dat het idee daagde: er is nood aan een overkoepelend regelgevend kader.” Onder diplomatieke druk van Amerika werd dat kader internationaal verankerd. Op 17 oktober 2011 verscheen in het Belgisch Staatsblad een Koninklijk Besluit betreffende de fysieke beveiliging van het kernmateriaal en de nucleaire installaties. Andere landen zetten vergelijkbare systemen op.
Verstrengde beveiliging
In 2006 rolde SCK CEN al een bijkomend beveiligingssysteem voor de BR2-onderzoeksreactor uit. Die ontwikkelingen werden toen opgevolgd en geëvalueerd door de Amerikaanse ambassade. “Het Koninklijk Besluit van 17 oktober 2011 legt de focus op concentrische zones en creëert een 'defence in depth'-systeem. Waar we vroeger bijvoorbeeld het reactorgebouw van BR2 in zijn geheel bekeken, lichten we nu elke veiligheidslaag apart door”, aldus de security manager. “We analyseren het mogelijke pad dat indringers zullen afleggen. Wat is de kortste route? Wat zijn de kwetsbaarheden van die route? Wat als een persoon een gebouw binnendringt? Wanneer zullen we dat dan detecteren? Welke barrières hebben we ingebouwd om de indringer te vertragen? En hoe grijpt een responsteam in om de situatie te neutraliseren?”
Detect, delay, respond. Bedreigingen opsporen, vertragen en erop reageren: die drie sleutelwoorden moeten het onderzoekscentrum dus verdedigen tegen een waaier aan realistische dreigingsscenario’s. “De overheid geeft ons verschillende dreigingsscenario’s die wij uitwerken. Bij de uitwerking houden we altijd rekening met een mogelijke insider threat: een medewerker die zijn geauthoriseerde toegang gebruikt om het bedrijf schade toe te brengen”, verklaart Carlé.
Officiële erkenning van het FANC
SCK CEN voerde een resem aan beveiligingsmaatregelen in om mogelijke dreigingsscenario’s het hoofd te bieden. Zo kwamen er trillingsdetectoren, intelligente camera’s, toegangssassen die maar één persoon tegelijk doorlaten, doorgedreven toegangscontroles, getraind bewakingspersoneel en een response force. Vorig jaar mocht het onderzoekscentrum voor zijn inspanningen een officiële erkenning van het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) in ontvangst nemen. “Daar ging een strenge audit aan vooraf. Het FANC kwam op bezoek en ging elke omschrijving in ons erkenningsdossier minutieus na”, aldus Carlé. “In België beschikken slechts vijf andere instellingen over een dergelijke erkenning.”
Beveiliging leeft sterk onder onze medewerkers. Iedereen zet zijn schouders eronder, dat doet ons plezier.
1000 paar ogen
Camera’s installeren en bewakingsagenten laten patrouilleren, is daarmee de kous af? Nee, het credo van de beveiligingssector is ‘blijven oefenen’. “Bewakingsagenten kunnen een verdachte beweging op de camera’s signaleren, maar ze moeten ook de juiste instructies aan het responsteam kunnen geven. Bewaking, leger en politie moeten dus perfect op elkaar zijn ingespeeld”, vertelt Carlé. “Om die vaardigheden in de vingers te hebben, moeten ze het minstens 100 keer geoefend hebben. SCK CEN organiseert daarom wekelijks 21 table-top-oefeningen – oefeningen zonder acties op het terrein – en minstens 4 terreinoefeningen. Intussen oefenen onze beveiligingsploegen al enkele jaren. Ook het FANC houdt de vinger aan de pols en zal periodieke inspecties inplannen. Al zijn het niet alleen de officiële instanties die het bewakingsconcept doen slagen. Beveiliging leeft sterk onder onze medewerkers. Met hen hebben we een duizendtal extra paar ogen om een oogje in het zeil te houden. Iedereen zet zijn schouders eronder, dat doet ons plezier”, besluit Carlé.
Cybercrime: booming business
Cybercriminaliteit zit in de lift. De wereldwijde omzet van online misdaden zou gelijk zijn aan de omzet van de drugshandel. Om zich daartegen te weren, timmert SCK CEN aan een geavanceerde, sterk beveiligde ICT-infrastructuur. “Het netwerk indelen in subzones, die zones met barrières afschermen, efficiënte detectiemethoden voorzien … We hebben hier de voorbije jaren bijzondere aandacht aan geschonken en zullen er ook de komende jaren op blijven inzetten. Cybercriminaliteit is namelijk geen statisch gegeven: de aanvallen worden steeds ingewikkelder, de uitdagingen steeds groter”, besluit Carlé.
Wereldwijd zijn nucleaire instellingen druk in de weer om hun site, zowel fysiek als digitaal, sterker te beveiligen. Ook SCK CEN. Daar heeft een gewijzigde, internationale context voor gezorgd. Anno 2020 mogen we terecht fier zijn op het bereikte resultaat, waarvoor we een officiële erkenning van het FANC mochten ontvangen. Toch is die officiële erkenning niet het sluitstuk van onze inspanningen. We zullen onze beveiliging blijven moderniseren om gelijke tred te kunnen houden met nieuwe uitdagingen.
— Peter Baeten (Adjunct-directeur-generaal)